Labogids klinische biologie

µg/dl

​Cortisol, het belangrijkste glucocorticoïde (dat 75% -95% van de plasma corticoïden vertegenwoordigt), speelt een cruciale rol in het glucosemetabolisme en in de reactie van het lichaam op stress. Zowel hypercortisolisme (Cushing-ziekte) als hypo-cortisolisme (ziekte van Addison) kan ziekte veroorzaken. Cortisol wordt ook gebruikt voor de behandeling van huidziekten, allergische aandoeningen, aandoeningen van de luchtwegen, ontstekingsziekten en nefrotisch syndroom.Cortisolspiegels worden gereguleerd door adrenocorticotroop hormoon (ACTH), dat wordt gesynthetiseerd door de hypofyse in reactie op corticotropine releasing hormoon (CRH). CRH wordt op een cyclische manier door de hypothalamus afgegeven, resulterend in diurnale pieken (6-8 a.m.) en nadirs (11 p.m.) in ACTH- en cortisolspiegels in plasma.Het meeste cortisol in circulatie is gebonden aan corticosteroïd-bindend globuline (CBG = transcortine) en albumine. Normaal gesproken is minder dan 5% van het circulerend cortisol vrij (ongebonden). Alleen vrije cortisol heeft toegang tot de enzymtransporters in lever, nier en andere weefsels die metabole en uitscheidingsklaring mediëren.Vrij cortisol wordt berekend vanuit de hoeveelheid totaal cortisol en CBG om een percentage en uiteindelijk absolute waarde van vrij cortisol te geven. Deze methode houdt geen rekening met de mogelijke variaties in albuminelevel. Deze berekeningen zijn ook gebaseerd op CBG, dat verlaagd kan zijn bij kritisch zieke patiënten ondanks de normale bijnierfunctie. Evenwichtsdialyse is de beste methode om vrij van gebonden cortisol te scheiden zonder de gebonden fractie te verstoren.

SERUM

cortisol: 8h bij 20-25°C, 2 dagen bij 2-8°C, 7 dagen bij -20°C. (Bron: bijsluiter kit Siemens).   transcortine: dient onmiddellijk te worden ingevroren

0,1 - 1,25 µg/dl